Πρέπει να θυμόμαστε πως όλοι έχουμε τα πάνω και τα κάτω στη διάθεσή μας. Η στενοχώρια είναι μια φυσιολογική αντίδραση στην πάλη, τις απογοητεύσεις ή τις ματαιώσεις της ζωής. Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν καταχρηστικά τη λέξη κατάθλιψη για να περιγράψουν όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα. Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΣΤΕΝΟΧΩΡΙΑ. Επηρεάζει την καθημερινές μας δραστηριότητες, αλλοιώνοντας την ικανότητά μας για εργασία, σπουδές, φαγητό, ύπνο, διασκέδαση. Το συναίσθημα της απελπισίας, η απουσία θετικής διάθεσης και η χαμηλή αίσθηση προσωπικής αξίας είναι έντονα.
Ποιά είναι η σχέση ανάμεσα στη φυσιολογική θλίψη και στην κατάθλιψη;
Αρνητικά συναισθήματα θλίψης, στενοχώριας και απογοήτευσης είναι κοινά σε όλους τους ανθρώπους. Αισθανόμαστε απογοήτευση μετά από μια αποτυχία ή θλίψη μετά από ένα χωρισμό ή μια απώλεια. Τα αρνητικά αυτά αισθήματα είναι φυσιολογικά και δεν επηρεάζουν την δυνανότητά μας να ανταποκρινόμαστε στις καθημερινές μας υποχρεώσεις. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε ότι είναι και χρήσιμα, στο βαθμό που μας βοηθούν να γνωρίσουμε καλύτερα κάποιες αδυναμίες του χαρακτήρα μας. Η θλίψη μας σκληραγωγεί και μας εκπαιδεύει, ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε δυναμικά τις αντιξοότητες που μπορεί να προκύψουν κάποια στιγμή στη ζωή μας.
Συνήθως νιώθουμε ανακουφισμένοι και η διάθεσή μας ξαναφτιάχνει, όταν τελειώσει ένα μέρος της δουλειάς που μας δυσκόλευε, μία συνάντηση που μας άγχωνε, όταν αποκατασταθεί η σχέση μας με το σύντροφό μας. Μπορεί να είναι αρκετή και μια ξαφνική λιακάδα, για να μας φανούν όλα πιο ωραία και πιο φωτεινά. Η ψυχική ζωή δεν είναι μια ευθεία, που προχωρεί πάντα με τον ίδιο ευχάριστο τρόπο, αλλά είναι μια πορεία με συνεχείς διακυμάνσεις. Μία κατάσταση ιδιαίτερης ευφορίας ή θλίψης τις περισσότερες φορές εξισορροπείται σε κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα, ώστε να διατηρείται έτσι ένα χαρακτηριστικό συναισθηματικό επίπεδο για κάθε άνθρωπο.
Όταν η θλίψη - αντί να μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου - γίνεται πιο έντονη και διαρκεί περισσότερο από δύο εβδομάδες, εμποδίζοντας τις φυσιολογικές δραστηριότητες της ομαλής ζωής, όπως είναι η δουλειά, η διατροφή, ο ύπνος και οι στενές μας σχέσεις, τότε είναι πιθανό να υποφέρουμε από κατάθλιψη και χρειαζόμαστε τη βοήθεια κάποιου ειδικού για να την αντιμετωπίσουμε. Αυτό που χαρακτηρίζει την κατάθλιψη δεν είναι η παρουσία των αρνητικών συναισθημάτων, αλλά η μεγάλη ένταση και η μακρά τους διάρκεια. Η κατάθλιψη - και όχι η απλή δυσθυμία, θλίψη ή μελαγχολία - καθιστά δύσκολο να λειτουργήσουμε και να χαρούμε τη ζωή όπως συνηθίζαμε. Τα χόμπι και οι φίλοι δεν μας ενδιαφέρουν πια όπως παλιά. Αισθανόμαστε ψυχική εξάντληση, δυσκολευόμαστε να ηρεμήσουμε από τις αρνητικές σκέψεις, ενώ η κάθε μέρα μας φαίνεται ένα τεράστιο φορτίο.
Αρκετά συνηθισμένες για την κατάθλιψη είναι και οι σωματικές ενοχλήσεις, όπως πονοκέφαλοι, πόνοι στην κοιλιά, στη μέση, στην πλάτη, ενοχλήσεις στην καρδιά, αίσθημα γενικής αδυναμίας. Η σεξουαλική επιθυμία μειώνεται ή δεν υφίσταται. Ειδικά στις βαριές περιπτώσεις κατάθλιψης, μπορεί να αλλάξει ακόμη και η αντίληψη των χρωμάτων, όλα να φαίνονται πιο μουντά και πιο γκρίζα, η αντίληψη των γεύσεων και τα φαγητά να μοιάζουν άνοστα, ενώ επηρεάζεται και η αντίληψη του χρόνου, που επιβραδύνεται ή σταματάει.
Ποιά είναι τα συμπτώματα της Κατάθλιψης;
Έντονη και συνεχής θλίψη, απογοήτευση και αδιαφορία
Εξάντληση και μείωση ενεργητικότητας
Ψυχοκινητική επιβράδυνση ή διέγερση
Μείωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης σε όλες σχεδόν τις δραστηριότητες
Διαταραχές όρεξης
Διαταραχές ύπνου
Αδυναμία συγκέντρωσης και λήψης απλών αποφάσεων
Χαμηλή αυτοεκτίμηση, απαξίωση
Τάσεις απομόνωσης, κοινωνική απόσυρση
Απώλεια ενδιαφέροντος για ερωτική επαφή
Αισθήματα ενοχής, αυτομεμψίας και αναξιότητας
Αυτοκτονικός ιδεασμός
Γιατί νιώθω τόσο αδύναμος;
Το πρόβλημα είναι ότι όταν υποφέρουμε από κατάθλιψη αισθανόμαστε ότι τίποτα δεν μπορεί να μας παρηγορήσει. Ακόμα κι όταν γνωρίζουμε τί είναι αυτό που θα μπορούσε να ανεβάσει τη διάθεσή μας, αδυνατούμε να το κάνουμε. Η γνώση από μόνη της δεν αρκεί για να μας ελευθερώσει. Ξέρουμε τί φταίει, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι' αυτό. Οι συμβουλές που μας δίνουν τα αγαπημένα μας άτομα είναι μάταιες. Ακόμη κι όταν συμφωνούμε μαζί τους, νιώθουμε ανίκανοι να κάνουμε κάτι από όσα μας προτείνουν. Αυτό που νιώθουμε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι η αδυναμία μας να επιθυμήσουμε κάτι, να εμπνευσθούμε από κάτι, να ενδιαφερθούμε για κάτι. Σαν να έχει αρρωστήσει μέσα μας ο ψυχικός μηχανισμός που μας βοηθά να δημιουργούμε δεσμούς νοήματος με την πραγματικότητα. Έχει διαταραχθεί η ικανότητά μας να επιθυμούμε και να προσπαθούμε να ικανοποιήσουμε τις επιθυμίες μας. Γνωρίζουμε τί είναι αυτό που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει, αλλά δεν νιώθουμε να μας ενδιαφέρει. Γνωρίζουμε τί είναι αυτό που θα έπρεπε να μας αρέσει, αλλά δεν μας αρέσει. Γνωρίζουμε τί είναι αυτό που θέλουν οι άλλοι από εμάς, αλλά δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε. Και δεν μπορούμε ούτε να ελπίσουμε ότι σε λίγο καιρό θα νιώθουμε καλύτερα. Δεν υπάρχει μέσα μας η ελπίδα που θα μπορούσε να κινητοποιήσει τη θεραπευτική αλλαγή.
Ακριβώς επειδή έχει διαταραχθεί η ικανότητά μας να επιδιώκουμε αυτό που είναι ωφέλιμο για εμάς και για τους άλλους, νιώθουμε ενοχές και κατηγορούμε τον εαυτό μας για όσα δεν μπορούμε να καταφέρουμε. Είμαστε παγιδευμένοι ανάμεσα στην αδυναμία και την ενοχή. Νιώθουμε κατώτεροι, μειωμένοι, ανάξιοι, άχρηστοι. Είναι όμως αδύνατο να ελευθερωθούμε από την παγίδα της κατάθλιψης μόνο με τις δικές μας συνειδητές προσπάθειες. Όσο περισσότερο προσπαθούμε, τόσο περισσότερο αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε, γι' αυτό και χρειαζόμαστε τη βοήθεια κάποιου ειδικού για να την αντιμετωπίσουμε. Υπό την καθοδήγηση και την εποπτεία του ειδικού ψυχικής υγείας, θα είμαστε σε θέση να ενισχύσουμε τη θεραπευτική μας προσπάθεια, ώστε να επέλθουν οι επιθυμητές αλλαγές και να επιστρέψουμε σε μια δημιουργική και ευχάριστη ζωή.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να θυμόμαστε ότι η θλίψη, ο πόνος, η απογοήτευση, το ίδιο όπως και η χαρά, η προσδοκία, ο ενθουσιασμός είναι οι γέφυρες που μας ενώνουν με τα πράγματα γύρω μας, με τους ανθρώπους, τις καταστάσεις που βιώνουμε και με την ίδια τη ζωή. Ας αναλογιστούμε πόσο πιο φτωχή και ανούσια θα ήταν η ζωή μας, αν γνωρίζαμε μόνο μία συναισθηματική κατάσταση, μία αμετάβλητη αίσθηση ευχαρίστησης. Τα συναισθήματα, ακόμη και τα πιο επώδυνα, αποτελούν κομμάτι της ζωής μας, είναι απαραίτητα και την κάνουν πιο πλούσια και πιο ενδιαφέρουσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου